Polecane artykuły:

> Nowelizacja SLIM VAT 3

> Grupy VAT.

> Faktury ustrukturyzowane.

Nowelizacja SLIM VAT 3

Od początku przyszłego roku ustawodawca wprowadzi w życie rządowy projekt nowelizacji ustawy o podatku VAT, który zakłada dalsze uproszczenia w rozliczaniu przez podatników podatku od towarów i usług (tzw. pakiet Slim VAT 3 (Simple Local And Modern VAT). Pierwszą część pakietu SLIM VAT stanowiła ustawa z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, a drugi pakiet w postaci SLIM VAT 2 wprowadziła do polskiego systemu podatkowego ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe. Dodatkowe rozwiązania z pakietu SLIM VAT 2 w zakresie uproszczenia fakturowania wprowadziła ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, regulująca zasady funkcjonowania Krajowego Systemu e-Faktur (tzw. KSeF).

Po przeprowadzeniu kolejnych prekonsultacji, w dniu 4.08.2022 r. MF opracowało projekt nowelizacji ustawy o podatku VAT, zwany pakietem SMIL VAT 3, który ma wejść w życie 1.01.2023 r., z pewnymi wyjątkami. Planowane uproszczenia mają objąć następujących 7 obszarów:
– Poprawę płynności finansowej firm.
– VAT w obrocie międzynarodowym.
– Szerszy zakres zwolnień z VAT.
– Mniej korekt i przyjazne rozliczanie VAT.
– Prostsze fakturowanie i mniej  obowiązków.
– Obniżenie sankcji VAT oraz konsolidację i ujednolicenie wiążących informacji.

Jednym z najważniejszych rozwiązań pakietu SLIM VAT 3 jest wprowadzenie obniżenia oraz katalogu dyrektyw wymiaru sankcji w podatku VAT.

W ww. wyroku C-935/19 TS UE uznał za niezgodne z art. 273 Dyrektywy VAT oraz zasadą proporcjonalności przepisy krajowe, które nakładają na podatnika, który błędnie zakwalifikował transakcję zwolnioną z VAT jako transakcję podlegającą temu podatkowi, sankcję w podatku VAT, w zakresie, w jakim sankcja ta ma zastosowanie, bez rozróżnienia, zarówno w sytuacji, w której nieprawidłowość wynika z błędu podatnika co do podlegania przez dostawę opodatkowaniu (gdy błąd w rozliczeniu nie był efektem oszustwa), a dodatkowo zdaniem sądu odsyłającego błąd ten nie spowodował uszczuplenia należności podatkowych oraz w sytuacji, w której nieprawidłowość byłaby skutkiem oszustwa podatkowego.

W zw. z ww. wyrokiem ustawodawca planuje wprowadzenie zmian polegających na obniżeniu tzw. sankcji w podatku VAT w sytuacji, gdy podatnik złożył korektę:
– Po zakończeniu kontroli (z 20% na 10%), oraz
– Przed kontrolą celno-skarbową (z 15% na 5%).

Dodatkowo przewiduje również wprowadzenie rozwiązania, według którego sankcje w podatku VAT nie będą miały zastosowania, gdy okoliczności faktyczne wskazują na to, że:
– Podatnik działał z należytą starannością, jakiej można było od niego oczekiwać w danej sytuacji, jak również
– Nieprawidłowość nie skutkowała lub nie może skutkować uszczupleniem należności z tytułu podatku (warunki te powinny być spełnione łącznie).

Ustawodawca zamierza wprowadził przepisy, z których będzie wynikać, że wymierzając dodatkowe zobowiązanie podatkowe naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego będzie brał pod uwagę:
1) Okoliczności powstania nieprawidłowości.
2) Rodzaj i stopień naruszenia ciążącego na podatniku obowiązku.
3) Wagę i częstotliwość stwierdzanych dotychczas nieprawidłowości.
4) Kwotę stwierdzonych nieprawidłowości.
5) Sposób zachowania się po stwierdzeniu nieprawidłowości.

Z kolei, najbardziej dotkliwa sankcja będzie miała zastosowanie tylko w przypadku stwierdzenia, że działanie podatnika było związane z oszustwem lub świadomym jego udziałem w oszustwie w podatku VAT.

Grupy VAT

Ustawa polski ład wprowadziła na gruncie podatku VAT nowa grupę podmiotów, aby umożliwić podmiotom powiązanym finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, wspólne rozliczanie na potrzeby podatku od towarów i usług. Działanie podatników w ramach grupy VAT znacznie upraszcza rozliczenia pomiędzy jej członkami, zwiększa efektywność finansową współpracy z innymi podmiotami z grupy (w przypadku np. podmiotów prowadzących działalność zwolnioną z VAT) oraz pozytywnie wpływa na płynność finansową w ramach grupy.

Ostatecznie, termin wejścia w życie tych przepisów został przesunięty na 1.01.2023 r. na mocy ustawy z dnia 8 czerwca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez Krajową Administrację Skarbową (Dz.U. z 2022 r., poz. 1301).

Głównym skutkiem wprowadzenia systemu grupowego rozliczania VAT, jest umożliwienie traktowania podmiotów, którzy są ściśle powiązani pod względem finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym, nie jako odrębnych podatników VAT, lecz jako jednego podatnika. Grupę VAT można opisać jako prawną formę współdziałania do celów VAT. Jako szczególny rodzaj podatnika istnieje ona tylko dla celów VAT. Każdy członek grupy zachowuje swoją formę prawną, natomiast na gruncie VAT członek grupy staje się częścią nowego odrębnego podatnika VAT – grupy VAT.

Grupa VAT jest szczególnie interesująca dla tych podmiotów, które nie mają pełnego prawa do odliczenia podatku naliczonego. Połączenie kilku podmiotów w grupę VAT powoduje, że rozliczenia między nimi są neutralne, co może pozytywnie wpływać na dotychczasową wartość niepodlegającego odliczeniu VAT jako kosztu działalności.

Fundamentalny charakter dla funkcjonowania grup VAT ma regulacja prawna, według której dostawy towarów i świadczenie usług przez podmioty należące do tej grupy nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu (art. 8c ust. 1 VAT). Oznacza to neutralność podatkową wewnątrz grupy VAT.

Wiąże się to z obopólnymi korzyściami zarówno dla podmiotów wchodzących w skład grupy VAT, jak i administracji (to m.in. mniej dokumentów do analizy dzięki mniejszej liczbie plików JPK_VAT zawierających deklarację VAT i ewidencję, brak analizy odliczenia VAT wewnątrz grupy i brak faktur wewnętrznych w ramach grupy (w uzasadnieniu ustawy ustawodawca podał, że wystarczy wystawienie np. noty księgowej).

Dostawy towarów i świadczenie usług dokonywane pomiędzy podmiotami należącymi do tej samej grupy VAT nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu. Oznacza to, że wykonywane pomiędzy członkami grupy VAT czynności nie podlegają fakturowaniu oraz nie są wykazywane w deklaracjach składanych przez grupę VAT.

Wybrana regulacja prawna:
art. 8c VAT
ust. 1. Dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy nie podlegają opodatkowaniu.

ust. 2. Dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza tej grupy uważa się za dokonane przez tę grupę.

ust. 3. Dostawa towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz członka grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy uważa się za dokonane na rzecz tej grupy.

ust. 4. Dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez oddział będący członkiem grupy VAT na rzecz:
1) Podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, który utworzył ten oddział.
2) Innego oddziału podatnika, o którym mowa w pkt 1, położonego poza terytorium kraju.
– uważa się za dokonane przez grupę VAT na rzecz podmiotu, który do niej nie należy.

ust. 5. Dostawa towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz oddziału będącego członkiem grupy VAT przez:
1) Podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, który utworzył ten oddział,
2) Inny oddział podatnika, o którym mowa w pkt 1, położony poza terytorium kraju
– uważa się za dokonane na rzecz grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy.

W okresie od 1.01.2023 r. do 30.06.2023 r. ewidencja grupy VAT będą zobowiązane do prowadzenia, w postaci elektronicznej, ewidencji dokumentującej czynności, o których mowa w art. 8c ust. 1 VAT (sprzedaż na rzecz członka grupy), i zawierać będzie ona musiała następujące elementy:
– Nazwę i NIP nabywcy.
– Datę dokonania i zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi.
– Nazwę (rodzaj) towaru lub usługi.
– Miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług.
– Kwotę należności ogółem.

Na żądanie organu podatkowego członkowie grupy VAT zobowiązani są przekazać tę ewidencję w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania.

Natomiast od 1.07.2023 r. ewidencja grupy VT będzie musiała zawierać co najmniej dane dotyczące:
– Rodzaju i wartości dostaw towarów i świadczonych usług przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT.
– Członków grupy VAT, na rzecz których dokonano sprzedaży.
– Dokumentów potwierdzających dokonanie sprzedaży na rzecz członka grupy.

Grupa jako podatnik VAT będzie składała jeden zbiorczy plik JPK_VAT z deklaracją, który będzie zawierał w sobie deklarację VAT i ewidencję.

Faktury ustrukturyzowane.

Faktury ustrukturyzowane oraz Krajowy System E-faktur obowiązują w polskim porządku prawnym od 1.1.2022 r., wraz z wejściem w życie ustawy z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2076).

Przepisy te tworzą fakultatywny system KSeF oraz zarazem podwaliny pod system obowiązkowy.

Faktura ustrukturyzowana to faktura wystawiona przy użyciu KSeF wraz z przydzielonym numerem identyfikującym ją w systemie. Według art. 106nd ust. 2 VAT, KSeF to system teleinformatyczny, służący m.in. do wystawiania, otrzymywania, przechowywania, umożliwiania dostępu do faktur ustrukturyzowanych oraz powiadamiania o wystawieniu takiej faktury, a także m.in. do nadawania, zmiany lub odbierania uprawnień do korzystania z systemu, powiadamiania podmiotów o nadanych lub odebranych uprawnieniach czy też analizy i kontroli prawidłowości danych z faktur ustrukturyzowanych.

W dniu 5.8.2021 r. Polska wystąpiła z wnioskiem o upoważnienie dotyczące szczególnego środka i wprowadzenia obowiązkowego „fakturowania elektronicznego” (system KSeF) w okresie od 1.1.2024 r. do 31.12.2026 r., niezależnie od informacji, że system ten zostanie już wprowadzony w toku 2023 r.

W dniu 10.06.2022 r. Rada Unii Europejskiej opublikowała wersję roboczą decyzji derogacyjnej, która upoważnia Polskę do wprowadzenia obowiązku wystawiania faktur w formie ustrukturyzowanej. Projekt dokumentu został udostępniony na stronie internetowej oficjalnej bazy aktów prawnych Unii Europejskiej EUR-Lex.

Z ww. dokumentu wynika, że obowiązkowe stosowanie Krajowego Systemu e-Faktur oraz faktur ustrukturyzowanych będzie w Polsce możliwe od 1.01.2024 r. do 31.12.2026 r.

Oznacza to że do 1.01.2024 r. korzystanie z KSeF i faktur ustrukturyzowanych będzie dobrowolne.

KSeF to system teleinformatyczny służący do wysyłania, otrzymywania i przechowywania faktur ustrukturyzowanych. Po wprowadzeniu do niego danych faktury będzie on przydzielał dokumentowi unikalny numer identyfikujący oraz weryfikował zgodność danych zawartych w takiej fakturze ze wzorem faktury ustrukturyzowanej. Sama faktura będzie uznawana za wystawioną i doręczoną w dniu jej przesłania do Krajowego Systemu e-Faktur. Będzie miała formę ustrukturyzowaną, z określonymi polami obligatoryjnymi w formacie pliku xml.

Według art. 2 pkt 32a VAT, pod pojęciem faktury ustrukturyzowanej rozumiemy rozumie się fakturę elektroniczną wystawioną przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur wraz z przydzielonym numerem identyfikującym tę fakturę w tym systemie.

Przewiduje on możliwość wystawiania faktur elektronicznych w postaci ustrukturyzowanej jako trzecią dopuszczalną możliwość dokumentowania transakcji. Obok faktur papierowych i „tradycyjnych” faktur elektronicznych.

W sytuacji, gdy odbiorca faktury ustrukturyzowanej nie wyrazi zgody na jej otrzymanie przy użyciu KSeF, wystawca zachowa prawo do wystawienia faktury ustrukturyzowanej w systemie, a wystawioną w ten sposób fakturę będzie zobowiązany przekazać odbiorcy w inny uzgodniony z nim sposób, np. e-mailem w postaci elektronicznej lub papierowej.